Điểm phim và phê b́nh: LVB

Mở đầu phim, Williams cho chiếu lên h́nh ảnh đồng áng ngoại ô Hà Nội. Những h́nh ảnh sẽ làm cho khán giả thương cảm một đất nước hiền lành nhưng người dân phải chịu đựng một đời sống nhọc nhằn. Cùng với nhạc đệm buồn thảm của tiếng sáo, giọng của Evan Williams nói ở background: ẪViệt Nam là một nước hiền ḥa, từng hănh diện có một dân tộc anh hùng từng đánh cường quốc. Bên dưới những lớp huyền thoại đó, Việt Nam đang phải đối diện những áp lực ngay tại trong nước. Cũng giống như Trung Quốc, trong khi đảng cộng sản Việt Nam cố giữ quyền lực th́ mở cửa kinh tế và càng ngày càng thấy khó hơnỮ.

Evan Williams cho rằng người dân Việt Nam hiện nay có cuộc sống dễ dàng hơn đôi chút nhưng không ai được quyền nói ǵ về chuyện đảng cộng sản độc quyền lănh đạo. Anh cho biết đă gặp những người v́ chống đảng mà ở tù hàng chục năm và cuộc sống của họ bị đảo lộn. Williams nói: ẪTệ nạn tham nhũng và đàn áp quyền tự do ngôn luận đă làm lớn mạnh phong trào đ̣i dân chủ mà đêm nay, lần đầu tiên họ lên tiếngỮ. Phát biểu trên hệ thống truyền h́nh được xem là một h́nh thức công khai tuyên bố với hàng triệu khán giả của bản đài.

Một người đàn ông ngồi trong một pḥng trống trơn, mặt bị che mờ phát biểu: "Đa số người Việt Nam bây giờ họ có thể hiểu ra rằng, độc đảng đồng nghĩa với độc tài, độc tài đồng nghĩa với tham nhũng,... đă tước đi những quyền căn bản của con người, cho nên họ rất là căm hận...". Williams không giới thiệu ǵ thêm mà cố t́nh gieo một thắc mắc cho khán giả. Sau đó là cảnh thành phố Việt Nam với xe gắn máy chạy vô trật tự. Nhiều cảnh khác chớp nhanh, nhưng h́nh như v́ thắc mắc về một tổ chức bí mật mà những h́nh ảnh không cần phải chú trọng.

Williams cho biết đă gặp những nhà sản xuất phim ở Việt Nam. Đạo diễn Lâm Lê Dũng nói rằng muốn ăn khách th́ nên làm phim xă hội pha chút hài, v́ phim về chiến tranh không ai muốn xem nữa. Khi hỏi về vấn đề kiểm duyệt th́ đạo diễn Lê Hoàng nói: "Nhà nước chỉ duyệt kịch bản khi làm phim bằng tiền nhà nước mà thôi. C̣n khi làm phim bằng tiền của tư nhân th́ họ tha hồ làm... Nhưng mà, nhà nước sẽ duyệt cái phim". Theo lời của Lê Hoàng th́ trước sau ǵ đảng cũng kiểm duyệt. Trước đây đảng kiểm duyệt từng phần trước khi phim hoàn tất, nhưng nay, chờ cho đến khi hoàn tất th́ đảng mới kiểm duyệt. Phim đă làm xong, nếu không sửa chữa theo ư đảng, th́ sẽ không bao giờ được ra ḷ.

Bà Nguyễn Thị Hồng Ngát là Phó cục Điện Ảnh là cán bộ cao cấp được đảng cho phép trả lời những câu phỏng vấn của Evan Williams. Bà cho biết làm phim về các tệ nạn xă hội th́ được phép nhưng làm phim về chính trị đảng cấm. Williams đặt câu hỏi tại sao những người lên tiếng phê b́nh th́ bị bắt. Bà Ngát bào chữa: "Ở Việt Nam, có câu nói rằng, con không chê bố mẹ khó. Chúng tôi sinh ra trong một đất nước nghèo hơn các nước khác, nhưng chúng tôi yêu đất nước của ḿnh chứ chúng tôi chẳng chê đất nước của ḿnh. Những người đứng ra gánh cái trách nhiệm lớn để mà giải phóng đất nước và bây giờ xây dựng đất nước th́ đấy cũng là mục đích rất là lớn". Williams chưa hiểu tại sao bà này trả lời quanh co nên hỏi thêm tại sao bác sĩ Phạm Hồng Sơn lấy tài liệu từ Web Site của ṭa đại sứ Mỹ rồi dịch ra tiếng Việt mà lại bị bắt và kết án là gián điệp cho địch. Bà Ngát trả lời: "Chẳng ai bị bắt giữ v́ cái điều ấy cả. Hiện nay th́ chả có ai bị bắt giữ v́ cái điều ấy cả. Tôi biết hiện nay những người có ư kiến trái ngược với chúng tôi... hiện nay họ vẫn sống vui vẻ ở Hà Nội với gia đ́nh...".

Williams được cung cấp tài liệu từ những tổ chức đấu tranh cho dân chủ ở Việt Nam như Free Vietnam Alliance (Liên Minh Việt Nam Tự Do), Australia-Vietnam Human Rights Committee, có khoảng 160 tù nhân chính trị đang bị giam giữ với những bản án nặng nề, có người đang bị tù chung thân. Cuốn phim tài liệu cũng có những h́nh ảnh những người đối kháng ở trong nước, như cựu đại tá Phạm Quế Dương, Linh Mục Phan Văn Lợi, Thượng Tọa Thích Tuệ Sỹ, ông Hà Sĩ Phu, Trần Khuê, Nguyễn Khắc Toàn, BS Nguyễn Đan Quế, LS. Lê Chí Quang,... cho thấy Bác sĩ Phạm Hồng Sơn không chiến đấu đơn độc mà c̣n có có nhiều người khác cùng làm.

Williams hỏi thêm: "...nếu họ không bị tù v́ chỉ trích đảng th́ họ bị tù v́ lư do ǵ?". Bà Ngát trả lời: "Họ có bị bắt đi tù bao giờ đâu? Khó khăn của nó... nếu ḿnh nh́n nó bằng cái thiện chí... bằng cách ghé vai vào giải quyết những cái khó khăn như thế th́ tôi thấy thiện chí nhất. Cái cần làm nhất là cái trách nhiệm công dân của mỗi người, chứ không nên thấy những cái khó khăn, những cái sơ sót này kia để đi sâu vào cái đó để nói xấu dân tộc ḿnh, nói xấu đất nước ḿnh th́ tôi cũng phản đối những thái độ như vậy". Bà Ngát rơ ràng là người phát ngôn cho đảng cộng sản Việt Nam, đă tự coi đảng là đất nước, là dân tộc; ai phê b́nh đảng tức là " nói xấu dân tộc ḿnh, nói xấu đất nước ḿnh".

Bắt người ta rồi đem xử án (xử kín) rồi bảo rằng "Họ có bị bắt đi tù bao giờ đâu?" Cũng như chuyện bắt giam tù hàng trăm ngàn quân nhân, công chức ở miền Nam nhốt vào những trại tù khổ sai mà nói với thế giới là cho họ "tập trung cải tạo", và ở Việt Nam không có nhà tù mà chỉ có "trại cải tạo". Chế tạo những chữ mới với ư nghĩa do chính đảng cộng sản đặt ra để lường gạt thế giới một cách trắng trợn, không một chút ngượng ngùng.

Williams biết rằng tất cả các phương tiện truyền thông tại Việt Nam đều do đảng cộng sản Việt Nam làm chủ. Và cũng biết rằng Internet không phải của đảng nhưng không hiểu tại sao đảng lại công khai cấm đoán bắt bớ những người sử dụng Internet.

Chị Vũ Thúy Hà là vợ của bác sĩ Phạm Hồng Sơn xuất hiện làm chứng cho việc làm của chồng ḿnh. Chị Vũ Thúy Hà chi biết chồng chị chỉ t́m hiểu ư nghĩa về Dân Chủ. Bác sĩ Phạm Hồng Sơn bị bắt và bị kết án 5 năm tù, sau khi ra tù th́ thêm 3 năm quản thúc tại gia. Chị Vũ Thúy Hà nói với khán giả truyền h́nh trên toàn Liên Bang Úc châu, nguyện vọng chân thành của chị. Chị nói: "...Theo như chồng tôi nói, trước đây, nghe nói rất là nhiều về dân chủ nhưng chưa hiểu thực chất nó là cái ǵ... Khi mà chồng tôi bị bắt đi một cách đột ngột như thế th́... cuộc sống của chúng tôi bị đảo lộn rất nhiều... Trong thâm tâm sâu kín của tôi, tôi chia xẻ với anh ấy... Tôi hiểu được xă hội muốn phát triển th́ phải có dân chủ. Muốn biết dân chủ th́ dứt khoát phải t́m hiểu Dân Chủ là Cái Ǵ!".

Williams cho biết đă gặp chị Hà cùng với hai con nhỏ ở nhà một người bạn v́ sợ bị VC theo dơi và nghe lén. Chị Hà nói rằng chị phải nói láo với con là bố đi làm xa nhà. Nhưng khi con hỏi sao bố không điện thoại về nhà th́ chị không biết trả lời làm sao. Evan Williams nói rằng: "Một ngày không xa, chúng nó phải được biết sự thật".

Evan Williams cho biết thêm bên cạnh bác sĩ Phạm Hồng Sơn, c̣n ít nhất 13 người khác bị tù v́ sử dụng Internet để gửi email chống nhà nước. Có người bị tù đến 12 năm., trong đó luật sư Lê Chí Quang, 32 tuổi, hiện đang ở trong tù, phải chịu đựng chứng bệnh viêm gan và không được chạy chữa. (thực ra viêm thận/ suy thận th́ đúng hơn- Hội Quốc Tế Y Sĩ Việt Nam Tự Do đă ra tuyên ngôn phản đối- chú thích của Bảo-Quư)

Williams t́m gặp những người chống đảng nhưng bị VC cản trở nên phải hoạt động hầu hết là ban đêm và phải tính toán làm sao để qua mặt công an. Williams đă gặp được nhà văn nữ Dương Thu Hương. Bà từng là đảng viên đảng cộng sản Việt Nam, được xem là nhà văn chống đối đảng cộng sản rất mạnh dạn. Bà đă viết nhiều tác phẩm tố cáo đảng cộng sản Việt Nam tham nhũng và lạm quyền, v́ bị đảng cấm phổ biến nên chỉ phổ biến ở hải ngoa.i. Có tác phẩm được dịch sang ngoại ngữ. Đêm nay, trước ống kính truyền h́nh Úc Đại Lợi, bà tố cáo VC: "Tôi không thể tin tưởng một chút ǵ về chính phủ của ḿnh v́ đây là những con người cực kỳ hèn hạ và thấp kém, không có một tí nhân cách ǵ để tôi tin tưởng cả... Tôi hiểu rất rơ về họ: những kẻ đê tiện, những kẻ ăn cắp một cách trắng trợn, gian manh,...". Bà nói những người có chút ít lư tưởng đă chết hết rồi, c̣n lại th́ là một bọn tham nhũng "...họ có vài ba ṭa nhà cho người nước ngoài thuê. Tôi th́ chọn con đường làm giặc. Bởi v́ tôi có thể chết chứ tôi không thể nhục được. Tôi cho rằng cộng tác với những con người ti tiện th́ thật là nhục nhă".

Bà nói, trong khi nhân dân đói khổ th́ đảng lại là: "Những người có quyền lực th́ buôn bán ma túy, buôn bán hàng lậu; dùng uy lực của chế độ để vơ vét tài sản của nhân dân, bằng cách biển thủ công quỹ, biển thủ tài sản quốc gia, dùng quyền lực để độc quyền trên thị trường buôn bán".

Những chớp chớp đèn xanh đèn đỏ của đường phố Sài G̣n, Hà Nội cùng với xe cộ hỗn độn, pha với vài giây cờ đỏ sao vàng bay chậm lờ đờ, diễn tả một xă hội bất ổn và một chế độ đang trong những ngày sắp tàn.

Williams nêu thắc mắc về một nước Việt Nam hiền ḥa, có tài nguyên dồi dào mà tại sao đa số dân chúng nghèo khổ, và sự chống đối chế độ ngày càng nhiều trong dân chúng. Người dân đă không c̣n sợ chế độ nữa. Họ dám nói lên nguyện vọng của ho.. Họ dám tố cáo chế độ là một bọn cường quyền bốc lột nhân dân. Họ tố cáo trước dư luận thế giới.

Williams cho chuyển đổi nhạc nền và quang cảnh của đất nước Việt Nam có vẻ sáng sủa hơn cùng với lời của Williams nói vào: "...Vào lúc mở cửa với kinh tế thị trường th́ cuộc sống như thế này không thể chấp nhận được. Những cường hào cướp ruộng vườn của nhân dân thường xuyên xảy ra ở nông thôn. Những người chống đối hoạt động bí mật, nhưng nay họ đă đổi chiến thuật. Đêm nay, lần đầu tiên, một phong trào đấu tranh đ̣i dân chủ ở Việt Nam sẽ tiết lộ về tổ chức của ho.. Đó là Việt Tân".

Điều thắc mắc đă được Williams giải đáp, tổ chức bí mật đó là đảng Việt Tân. Lâu nay, trong dư luận đă có nghe nói về tổ chức này nhưng không ai nói rơ tổ chức này như thế nào, mục tiêu của họ ra sao? Phần lớn là xuất phát từ những cơ quan ngôn luận của VC.

Người đàn ông đă xuất hiện trước đó, mặt che mờ: "Tôi là đảng viên Việt Nam Canh Tân Cách Mạng Đảng, gọi tắt là Việt Tân. Tiếng Anh là Revolutionary Party to Reform Vietnam". Phía sau là lá cờ của đảng Việt Tân: nền xanh dương, ở giữa có một hoa trắng sáu cánh giống như hoa mai. Williams cho biết: "Việt Tân có hàng ngàn đảng viên ở khắp nơi trong nước và hải ngoại. V́ sự an toàn, một người được chọn làm người phát ngôn và yêu cầu được che mặt để bảo đảm tính mạng".

Người che mặt (đảng viên đảng Việt Tân): "Sau khi quư vị rời khỏi đây mà tôi bị bắt th́ tôi có thể bị thủ tiêu". Williams cho biết đây là lần đầu tiên đảng Việt Tân nói trước công chúng Úc Đại Lợi : "Trong thời điểm này th́ người dân hiểu ra vấn đề là đảng cộng sản đă lừa dối họ, bóc lột họ, lấy của họ bỏ vào túi riêng. Những đặc quyền, đặc lợi như nhà cửa, các viện trợ quốc tế, tất cả các đầu tư nước ngoài đều nằm trong tay một nhóm... c̣n đa số người dân th́ đói khổ".

Williams cho cảnh chuyển qua những h́nh ảnh di động trên sông rạch và cảnh nhà sàn hai bên bờ sông cùng với nhạc đệm rực rở hơn. Williams tiết lộ thêm về đảng Việt Tân. Đảng này được tổ chức thành những tổ nhỏ ngấm ngầm trong dân chúng, giống như đảng Cộng Sản đă từng làm trong thời kỳ chống Mỹ. Họ cung cấp những tài liệu về về tham nhũng, và đàn áp, cho những tổ chức nhân quyền trên thế giới, họ huy động tuổi trẻ nhập gịng đấu tranh. Họ cũng được một số người trong chính quyền âm thầm hỗ trơ..

Đảng viên Việt Tân: "Một số người ngoại quốc khi vào Việt Nam làm ăn thất bại, họ nói là, cả một chế độ, cả một đất nước Việt Nam là một đất nước không có luật pháp; làm ăn một cách không ổn định, thiếu trật tự. Họ không thể làm ăn ở Việt Nam.... Cản trở bước đường Canh Tân Việt Nam không phải là một nhóm người mà nguyên cả một guồng máy của một chế độ...". Williams đặt câu hỏi: "Đảng cộng sản nói rằng họ chiến thắng, họ đem lại cho người dân nền kinh tế thịnh vượng. Có ǵ là sai?".

Đảng viên Việt Tân trả lời: "Người Việt Nam muốn có thay đổi bởi v́ đảng cộng sản Việt Nam đă tước đi các quyền căn bản của họ. Như tôi đă nói hồi năy là, quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, quyền được tự do mưu sinh, quyền được tự do làm ăn, quyền được b́nh đẳng trong các quan hệ xă hội".

Williams trích dẫn một vài đoạn phim do cộng sản Việt Nam cung cấp, cảnh ṭa án xử tṛ hề của VC. Trích lời bà Hồng Ngát cho biết đảng cho thực hiện một cuốn phim nhựa đầu tiên "phản ánh trực diện cái vấn đề tham nhũng... động đến những người có trách nhiệm rất cao, đă... vô t́nh mà coi như là để xảy ra cái việc dẫn đến cái vấn đề tham nhũng".

Williams cũng t́m đến những diễn viên sân khấu cải lương dể t́m hiểu trong lănh vực văn hóa, diễn viên chỉ trích chính quyền gián tiếp qua những câu chuyện dân gian. Đạo diễn sân khấu Nguyễn Hùng Lân, rụt rè trả lời: "..tự cảm lấy.... tự nhận thức lấy cái điều đó... tại v́ đây là một chuyện trong dân gian, trong đó người ta thấy được cái hiện tại. Ḿnh không muốn nói cụ thể...".

Đảng viên Việt Tân che mặt xuất hiện trở lại, nói rằng: "Chúng tôi tin tưởng chắc chắn rằng tương lai gần nhân dân Việt Nam sẽ đứng lên theo chúng tôi để làm một cuộc cách mạng để giành tự do dân chủ và canh tân đất nước Việt Nam, để mở mày mở mặt với các nước năm châu bốn biển".

Theo Williams th́ cuộc chiến chống lại chế độ cộng sản là cuộc chiến cam go. Williams để cho nhà văn Dương Thu Hương phát biểu: "...chế độ dựa trên ṇng súng... chính quyền xây dựng trên sức mạnh... Điều thứ hai, sự không hiểu biết và ngu dốt... không hiểu biết và hèn nhát của nhân dân. V́ nhân dân không có thói quen đấu tranh với nhà nước. Tôi nghĩ rằng họ sẽ làm đủ mọi cách ti tiện nhất... để tồn tại được lâu để vơ vét". Như một câu trả lời, sức mạnh ở trong tay quần chúng nhân dân. Đừng sợ hăi nữa!

Chị Vũ Thúy Hà lại xuất hiện nói với khán giả: "...Tôi nghĩ mọi cái sẽ thay đổi... Như chồng tôi đă nói với tôi là hiện tại có thể khó khăn, nhưng tương lai ở trước mắt chúng ta". Tiếp theo là những h́nh ảnh của Phạm Hồng Sơn, Nguyễn Khắc Toàn, Lê Chí Quang,... là những thanh niên ở tuổi 30, 40 hiện đang bị VC giam tù v́ tội phê b́nh đảng, và đ̣i tự do dân chủ.

Williams nói: "Khó mà mường tượng được ngày tàn của chế độ CSVN xảy ra trong nay mai. Nhưng, nếu v́ sự ổn định xă hội để mà đàn áp tự do th́ sẽ có thêm áp lực phải thay đổi".

Bạn thân mến,

Phim tài liệu Vietnam - Daring To Speak Out đă đem lại cho hàng triệu khán giả của truyền h́nh Úc Đại Lợi những h́nh ảnh cụ thể về việc VC đàn áp nhân dân Việt Nam như thế nào. Những quyền tự do như là tự do ngôn luận, tự do báo chí và những tự do căn bản khác, bị đảng cộng sản Việt Nam nắm chặt trơng tay và thao túng tùy theo ư muốn của đảng. Người dân nào đ̣i hỏi th́ bị tù. Ngay cả chuyện dùng Internet cũng bị theo dơi và bắt bớ. Đó là những cái không thể chấp nhận được ở Úc Đại Lợi hay bất cứ nơi nào trên thế giới. Trong những người đấu tranh có những người rất trẻ. Họ đấu tranh v́ mư cầu hạnh phúc cho bản thân, cho gia đ́nh và cho nhân dân. Họ đă mạnh dạn nói lên suy nghĩ của ḿnh trước truyền h́nh Úc Đại Lợi. Bên cạnh đó, một đảng cách mạng lâu nay hoạt động bí mật th́ đêm nay cũng có cơ hội phát biểu trước khán giả truyền h́nh trên toàn liên bang Úc Châu. Đảng này nói lên nguyện vọng của họ là muốn cùng với nhân dân Việt Nam làm cuộc cách mạng giành tại tự do dân chủ cho nhân dân Việt Nam.

-------------------

Điểm phim và phê b́nh: LVB (Nov.08.2003)

-- Con Ho Dam Tac - Nong Duc Manh (Con_Ho_Dam_Tac@hn.vnn.vn), November 15, 2003

Answers

Response to TĂ¡o Bạo LĂªn Tiếng

***

To^i vu+`a xem xong phim ba'c Ho^` va'c cu` la(?ng ruo+.t

tha(`ng Truo+`ng Chinh, khie^'p nha^?y :)

Tha?o na`o con me. Nguyen thi. Bi`nh O bao gio+` chi.u

la^'y cho^`ng :)

Cho+` anh, cho+` -de^'n bao gio+`

Ma^'y thu, thuye^~n va^~n co`n cho+`

Nhie^`u -de^m, nghe co -do^n buo^`n chu+ chie^'c la' ...

:) Hi` hi`, ho^m nay to^i vui ne^n ma.n phe'p ha't ho?ng

Sol Fa la cho ye^u -do+`i :) .... La la la' la, tu+`ng tu+ng

tu+'ng tu+ng ... la la... la....

-- Ne^'u Hanoi chi.u khoe cu` la(?ng cu?a ba'c da`i thi` ba'c se~ no^?i tie^'ng ho+n nhie^`u :) .... (TrietGiaSJeduNET@aol.com), November 15, 2003.