Từ khi c� chế độ cộng sản tại Việt Nam, tĩnh từ k�p "quốc doanh" trở n�n quen thuộc đối với quần ch�ng. Mặc d� theo tự điển th� quốc doanh c� nghĩa l� "do nh� nước kinh doanh", nhưng trong ng�n ngữ h�ng ng�y của người d�n, mỗi khi n�i đến quốc doanh th� hầu như c� h�m � sự ch� bai, d� bỉu trong đ�.... Nếu h�ng ho� quốc doanh được xem l� loại h�ng k�m phẩm chất, cửa h�ng quốc doanh l� cửa h�ng chỉ c� lỏng chỏng v�i ba vật dụng xấu x�, c� người b�n h�ng ngồi sau c�u khẩu hiệu "vui l�ng kh�ch đến vừa l�ng kh�ch đi" nhưng qu�t nạt kh�ch h�ng v.v.... th� đo�n thể hay người ngợm quốc doanh kh�ng những chỉ mang đặc t�nh k�m phẩm chất như vừa kể m� c�n kh�ng thể hiện được thi�n chức, thậm ch� c�n l� giả mạo. Chẳng hạn như "tr� thức quốc doanh", "sư, cha quốc doanh", "phật gi�o quốc doanh" v.v.... Do đ�, nếu quần ch�ng chỉ ch� bai phẩm chất của những h�ng ho� quốc doanh, th� đối với th�nh phần người ngợm, đo�n thể quốc doanh, người ta kh�ng chỉ ch� bai m� c�n khinh bỉ... Chỉ cần xem lại những điều dối tr�, dấu đầu hở đu�i của nh� sư quốc doanh Th�ch Thanh Tứ qua mấy cuộc phỏng vấn tr�n c�c cơ quan truyền th�ng của đảng cộng sản Việt Nam mới đ�y, người ta sẽ thấy được sự ph�n x�t của quần ch�ng đối với một trong nhiều hạng người được nh�n d�n xếp v�o hạng "quốc doanh" tinh tường v� ch�nh x�c dường n�o.

Trong những cuộc phỏng vấn c� mồi vừa kể, nh� sư Th�ch Thanh Tứ ngo�i việc lập đi lập lại b�i bản của đảng về vấn đế Phật Gi�o th� kh�ng c�n khả năng thuyết phục n�o kh�c. Tuy nhi�n, trong vấn đề n�y ch�nh đảng cũng bối rối, l�ng t�ng, trống đ�nh xu�i, k�n thổi ngược, n�n những điều lập lại vừa kể chỉ khiến đặc t�nh "quốc doanh" của nh� sư Th�ch Thanh Tứ c�ng lộ r� hơn. Đặc biệt l� khi đi v�o những vấn đề Phật học thuần tu�.... N�i chung, những điều được nh� sư Th�ch Thanh Tứ lập lại bao gồm biến cố gi�n cảnh vụng về của c�ng an ở B�nh Định v� Lương Sơn để bắt bớ những vị l�nh đạo Gi�o Hội Phật Gi�p Việt Nam ThốngNhất, một số những ph�p lệnh về t�n gi�o để t�n dương "c�ng đức" của đảng đối với Phật Gi�o, c�ng c�u phương ch�m đầy m�u thuẫn "Phật ph�p, d�n tộc v� x� hội chủ nghĩa" cũng được sư Th�ch Thanh Tứ nhấn mạnh nhiều lần, xem như đ� l� kim chỉ nam của hiệp hội phật gi�o quốc doanh.

Trước hết, về biến cố nh� nước đ�n �p qu� vị l�nh đạo Gi�o Hội Phật Gi�o Việt Nam Thống Nhất ở B�nh Định v� Lương Sơn th�ng trước, nh� sư Th�ch Thanh Tứ lập đi lập lại gần như nguy�n văn những điều dấu đầu l�i đu�i rất trẻ con m� �ng Phan Phi Hổ của ban t�n gi�o tỉnh B�nh Định đ� trả lời trong một cuộc phỏng vấn trước đ�. L� một c�n bộ đảng cộng sản, c� thể �ng Phan Phi Hổ kh�ng cần lưu t�m đến truyền thống lu�n l� của d�n tộc n�n �ng ta đ� kh�ng ngần ngại bịa chuyện b�i nhọ những tăng sinh ở tu viện Nguy�n Thiều. Điều n�y người ta c� thể hiểu được. Tuy nhi�n, nh� sư Th�ch Thanh Tứ, d� chỉ kho�c �o n�u s�ng để l�m nhiệm vụ cho đảng th� �t ra cũng phải biết tinh thần "t�n sư trọng đạo" của người Việt Nam, nhất l� của c�c tăng sinh Phật gi�o để thấy rằng, d� c�c tăng sinh đ� c� nguyện vọng muốn mời Thầy Huyền Quang ở lại tu viện Nguy�n Thiều đi nữa, th� họ cũng dễ d�ng đạo đạt � nguyện đ� ngay ở trong ch�a một c�ch ch�n th�nh, cung k�nh. Tinh thần t�n sư trọng đạo chắc chắn sẽ khiến họ t�n trọng quyết định đi hay ở của thầy Huyền Quang, d� quyết định đ� kh�ng đ�p ứng guyện vọng của họ đi nữa. �ng Phan Phi Hổ dựng l�n một bức tranh nực cuời, trong đ� c�c tăng sinh, m� �ng cho l� kh�ng biết lễ nghĩa, lu�n l� l� g�, n�n mới s�ng tinh mơ đ� chuẩn bị đ�u ra đ�, kết b� kết đảng k�o nhau ra chặn xe của thầy Huyền Quang ở ngo�i đường y như bọn lục l�m thảo khấu n�o đ�. Nh� sư Th�ch Thanh Tứ cũng vu vạ, sỉ nhục tăng sinh bằng c�ch lập lại h�nh ảnh giả tưởng n�y. Người ta phải tự hỏi l� tại sao với h�ng ng�n d�n ch�ng, h�ng trăm tăng ni k�o ra bảo vệ c�c vị l�nh đaọo Gi�o Hội Phật Gi�o Việt Nam Thống Nhất ở B�nh Định m� phim ảnh nh�n chứng c�n r�nh r�nh ra đ�, nh� sư Th�ch Thanh Tứ vẫn c� thể n�i dối kh�ng một ch�t ngượng ngập được. Với biến cố ở Lương Sơn, nh� sư Th�ch Thanh Tứ cũng lập lại b�i bản của �ng Phan Phi Hổ, �ng n�i l� khi đến Nha trang th� c� một số tăng ni phật tử ở đ� đến vấn an Ho� Thượng Th�ch Huyền Quang để thỉnh cầu ng�i quay trở về B�nh Định, c�n Ho� Thượng Th�ch Quảng Độ v� một v�i vị kh�c th� về S�i G�n. �ng Th�ch Thanh Tứ c�n khẳng định "sự thực chỉ c� thế", tức l� chẳng c� ai bị bắt bớ, đ�n �p cả, m� theo �ng th� chỉ c� "bọn xấu tung tin ph� hoại, vu khống nh� nước"..... Nếu biết rằng chỉ trước đ� v�i ng�y, ph�t ng�n vi�n bộ ngoại giao L� Dũng đ� th� nhận về việc c�ng an chặn đường kh�m x�t, bắt bớ, quản th�c những vị l�nh đạo Gi�o Hội Phật Gi�o Việt Nam Thống Nhất tại Lương Sơn, th� người ta thấy ngay nh� sư Thich Thanh Tứ chỉ l� một con rối vụng về của đảng. Cũng trong biến cố ở B�nh Định v� Lương Sơn, khi trả lời một c�n bộ trẻ đang c�ng t�c ở Bắc �u, nh� sư Th�ch Than Tứ đ� khuy�n c�n bộ đ� đừng tin v�o c�c tin tức ở hải ngoại. C� lẽ �ng Thanh Tứ kh�ng biết rằng, ch�nh thứ trưởng thường trực bộ ngoại giao Nguyễn Đ�nh Bin trong chuyến c�ng c�n l�n l�t ở Bắc Mỹ th�ng 6 vừa qua, khi n�i chuyện với một số tr� thức hải ngoại đ� phải thừa nhận l�, với tiến bộ của ng�nh tin học ng�y nay, người Việt hải ngoại biết nhiều v� biết r� về đất nước hơn l� người d�n ở trong nước. Dĩ nhi�n,trong trường hợp n�y, người ta hiểu l� �ng Nguyễn Đ�nh Bin kh�ng thể n�i năng lập lờ với tr� thức hải ngoại, n�n đ� phải nh�n nhận thực tế vừa kể.

Vấn đề kế tiếp được nh� sư Th�ch Thanh Tứ n�i đến khi trả lời c�c cuộc phỏng vấn l� h�nh ảnh sinh hoạt t�n gi�o nhộn nhịp, ch�a lớn, phật to ở trong nước. H�nh ảnh n�y c� được kh�ng ph�t xuất từ thiện ch� của đảng đối với t�n gi�o v� lại c�ng kh�ng thể chỉ đơn thuần lấy h�nh ảnh n�y l�m yếu tố duy nhất để kết luận l� đảng đ� t�n trọng tự do t�n gi�o. Người ta đều biết, gần 2 thập ni�n qua, từ khi ch�nh s�ch kinh tế x� hội chủ nghia của đảng bị ph� sản, đảng kh�ng c�n khả năng nắm bao tử để khống chế người d�n một c�ch tuyệt đối như trước kia, dẫn đến sự th�c thủ của đảng trong nhiều l�nh vực, trong đ� c� t�n gi�o. Sau h�ng chục năm đ� n�n nhưng kh�ng ti�u diệt được niềm tin tiềm t�ng của người d�n đối với t�n gi�o, những nh� thờ, ch�a chiền v� c�c nơi thờ tự m� đảng chưa kip đập ph�, khi đảng phải th�c thủ, nhượng bộ th� những nơi n�y c� cơ hội hồi sinh để d�n ch�ng đến lễ b�i cầu nguyện, k�o theo những sinh hoạt t�n gi�o mang t�nh chất h�nh thức v� sự ph�t triển của một số c�c cơ sở vật chất dưới nh�n hiệu t�n gi�o, m� đảng kh�ng thể n�o cấm cản được nữa. Qua những biến chuyển bề ngo�i vừa kể, đảng vừa giải tỏa được sức �p quần ch�ng, vừa kiếm được tiền qua c�c dịch vụ du lịch tham quan c�c cơ sở t�n gi�o. Đối với thế giới b�n ngo�i, đảng đ� tận dụng h�nh ảnh n�y để khoe khoang về tự do t�n gi�o tại Việt Nam. Đ�y cũng l� điều nh� sư Th�ch Thanh Tứ nhai lại trong c�c cuộc phỏng vấn. Thực ra tự do t�n gi�o kh�ng chỉ đơn giản qua những h�nh ảnh bề ngo�i như vừa kể, việc t�n đồ được đến c�c cơ sở thừ tự chỉ l� một trong rất nhiều yếu tố của sinh hoạt t�n gi�o (những yếu tố đ� được đề cập rải r�c trong suốt trong b�i n�y). Tuy nhi�n, khi n�i về "c�ng đức" của đảng đối với c�c t�n gi�o, như c�c vi�n chức đảng v� những nh� sư quốc doanh như �ng Thanh Tứ vẫn thường r�u rao, c� lẽ người ta phải nhắc lại những tội lỗi tầy đ�nh của đảng đối với Phật Gi�o n�i ri�ng v� của c�c t�n gi�o n�i chung, từ việc đập tượng ph� ch�a, biến c�c nơi thờ tự th�nh nh� kho, cơ quan nh� nước, rạp h�t v.v... m� đảng đ� thực hiện trong suốt 20 năm ở miền bắc v� sau đ�, hơn 10 năm sau khi chiếm được miền Nam, đến việc đảng l�m biến mất mấy viện đại học Phật Gi�o cũng như to�n thể c�c trường trung học Bồ Đề ở c�c địa phương v.v.... Nh� sư Th�ch Thanh Tứ v� c�c sư quốc doanh kh�c của đảng l�m sao mở miệng ăn n�i được về những sự kiện như đảng đ� giật sập tượng Quan �m ở Pleiku, đập ph� bảo th�p Ngọc X� Lợi, vứt tượng Phật xuống s�ng ở Vĩnh Long, biến Việt Nam Quốc Tự th�nh rạp h�t quận 10 ở S�i G�n, đ�ng cửa c�c trường lớp đ�o tạo tăng sinh trước đ�y, v� những h�nh động tương tự như vậy ở khắp c�c địa phương m� d�n ch�ng vẫn chưa qu�n, m� phạm vi b�i n�y kh�ng thể liệt k� hết được.... Chưa hết, đảng kh�ng dừng lại ở việc triệt ti�u c�c biểu tượng vật chất của Phật Gi�o như vừa n�u, v� đảng thừa biết rằng, d� cơ sở vật chất c� bị huỷ diệt nhưng con người Phật Gi�o vẫn tồn tại, th� Phật Gi�o vẫn tồn tại. Do đ�, đảng phải cắt đứt gi�ng sinh mệnh n�y của Phật Gi�o qua việc bức tử, tra tấn đến chết hoặc li�n tục t� đ�y, quản th�c c�c vị ch�n tu, c� lập họ đối với quần ch�ng; để thay thế v�o đ� một tầng lớp sư s�i m� quần ch�ng nh�n d�n vẫn gọi một c�ch khinh miệt l� "sư s�i quốc doanh" hầu thực hiện phương ch�m "đạo ph�p, d�n tộc v� chủ nghĩa x� hội", những mong "cải tạo Phật Gi�o" theo đường lối x� hội chủ nghĩa. V� đ�y mới l� điểm mấu chốt cho thấy � đồ ti�u diệt Phật Gi�o của đảng, m� hiệp hội phật gi�o quốc doanh, trong đ� c� những sư s�i như nh� sư Th�ch Thanh Từ đang l�m c�ng cụ cho đảng để thực hiện phương ch�m kỳ kh�i đầy m�u thuẫn n�y.

Người ta sẽ thấy ngay sự m�u thuẫn, kỳ kh�i trong phương ch�m "đạo ph�p, d�n tộc v� chủ nghĩa x� hội" của hiệp hội phật gi�o quốc doanh nh� nước khi ph�n t�ch về căn nguy�n của những yếu tố cấu th�nh của phương ch�m đ�. X� hội chủ nghĩa (hay l� cộng sản), trong tư tưởng cũng như trong h�nh động đều tr�i ngược với tư tưởng v� h�nh động của Phật Gi�o. Về tư tưởng, chủ nghĩa Cộng sản đ� th�nh h�nh tr�n một d�ng tư tưởng thuần l�, v� kết hợp triết l� duy � của Hegel với triết l� duy vật của Fnerbach. Tất cả c�c � niệm của Cộng sản đều cực đoan, đến mức thi�n lệch v� độc �c v� t�m. Trong khi đ�, tư tưởng của Phật Gi�o l� tư tưởng trung dung, sự to�n gi�c của đạo Phật kh�ng chỉ đơn thuần ở l� tr� m� kết hợp cả t�m lẫn tr�. Với tinh thần đại từ đại bi, Phật Gi�o tr�nh tất cả những sự cực đoan.... Qua địa b�n thực h�nh ta thấy, Cộng sản chủ trương bạo động: bạo động đấu tranh giai cấp (C�c M�c) bạo động để cướp ch�nh quyền (L� Nin) bạo động để thanh trừng nội bộ (Stalin) bạo động để reo rắc mầm Cộng sản ở c�c nước kh�c (Mao Trạch Đ�ng).... trong khi đ�, tinh thần của Phật gi�o l� bất bạo động, phương ch�m của đạo Phật l� tự gi�c, gi�c tha v� t�y duy�n phương tiện kh�ng th�c đẩy kh�ng bắt buộc, kh�ng bạo h�nh, kh�ng man tr�, kh�ng thi�n lệch.... Như vậy, phải chăng khi thực hiện phương ch�m "Phập Ph�p, d�n tộc, x� hội chủ nghĩa" để "cải tạo" Phật Gi�o, cộng sản Việt Nam, qua những sư s�i quốc doanh muốn biến tinh thần đại từ, đại bi đầy bao dung của nh� Phật th�nh tinh thần cực đoan, với đấu tranh hận th� gia cấp của x� hội chủ nghĩa? Phải chăng những c�ng cụ mặc �o n�u s�ng của đảng muốn ti�u diệt phương ch�m bất bạo động của Phật Gi�o để thay thế v�o đ� chủ trương bạo động của cộng sản? V� thế, nếu thực hiện được phương ch�m "Phật ph�p, d�n tộc, x� hội chủ nghĩa" th� Phật Gi�o sẽ c�n g�?

Điểm kế tiếp nh� sư Th�ch Thanh Tứ n�i đến trong c�c cuộc phỏng vấn l� những ph�p lệnh của nh� nước cộng sản Việt Nam về t�n gi�o. Cũng như một số tr� thức quốc doanh đ� từng viết nhiều b�i ca tụng "đức độ" của đảng trong l�nh vực nh�n quyền, t�n gi�o, đăng tr�n tạp ch� cộng sản bằng c�ch liệt k� đủ thứ ph�p lệnh của đảng đối với những l�nh vực li�n hệ, nh� sư Th�ch Thanh Tứ cũng kể lể một số những sắc lệnh của Hồ Ch� Minh, những nghị định của đảng về t�n gi�o v� coi đ� như l� bằng chứng cho thấy đảng t�n trọng tự do t�n ngưỡng. C� lẽ do thực chất quốc doanh của m�nh, nh� sư Thanh Tứ (cũng như một số tr� thức quốc doanh) kh�ng hiểu được l�, d� c� h�ng ng�n ph�p lệnh về tự do t�n gi�o, nhưng nếu những ph�p lệnh đ� kh�ng thể hiện được gi� trị đ�ch thực, tức l� kh�ng được �p dụng một c�ch đ�ng đắn, v� nhất l� đảng lại kh�ng t�n trọng ch�nh những điều luật đảng đ� đưa ra như đ� l�m từ trước đến nay... th� liệt k� những ph�p lệnh v� gi� trị đ� kh�ng những kh�ng n�i l�n được điều g�, m� chỉ c�ng chứng tỏ sự bội t�n cũng như sự h� khắc của đảng đối với quyền tự do t�n gi�o. Ngo�i ra, tr�n thực tế th� nếu c� những ph�p lệnh n�o đ� được thi h�nh th� cũng chỉ nhằm để bảo vệ quyền cai trị độc t�n của đảng chứ kh�ng để ph�t huy tinh thần tự do, d�n chủ. Bởi vậy, c�u hỏi "Gi�o Hội Phật Gi�o Việt Nam Thống Nhất c� tội g� m� bị cấm hoạt động?" đ� được Ho� Thượng Th�ch Huyền Quang lập đi lập lại nhiều lần trong những văn bản gửi l�nh đạo đảng, nhưng đ�u c� ai d�m trả lời, v� l�m sao họ c� thể trả lời được khi ch�nh họ l� những người bội t�n v� đang ngồi chồm hổm tr�n luật ph�p?. Dĩ nhi�n, nếu c� ai n�u vấn đế n�y l�n trong cuộc phỏng vấn th� nh� sư Th�ch Thanh Tứ chỉ c�n c�ch k�u l� mệt mỏi để chạy l�ng như đ� l�m đối với c�u hỏi mang t�nh c�ch ph�p l� v� Phật học của �ng Trần Qu�n ở Đ�i Loan n�u l�n trong một cuộc phỏng vấn. Ở đ�y chưa cần đề cập đến sự lo ngại của đảng về việc �p dụng một c�ch đ�ng đắn những ph�p lệnh về t�n gi�o, (m� c� lẽ đ�y c� lẽ cũng l� l� nguy�n nh�n khiến cho sau 17 lần tu ch�nh m� những ph�p lệnh đ� vẫn kh�ng trở th�nh luật được. M� ngay cả khi biến th�nh luật cũng kh�ng được thi h�nh đ�ng đắn); chỉ cần nh�n v�o thực tế về việc nh� nước c� thể dẹp bỏ bất cứ một tổ chức, gi�o hội n�o kh�ng nằm trong tay của nh� nước l� đủ thấy thực chất của điều gọi l� "t�n trọng tự do t�n gi�o" của đảng ra sao. Kh�ng những thế, Ủy ban li�n lạc t�n gi�o của nh� nước với nhiệm vụ d�m ng� c�c hoạt động t�n gi�o, song song với nỗ lực kềm h�m ph�t triển t�n gi�o qua việc đ�o tạo tu sĩ bằng chế độ l� lịch, hoặc bắt giam, quản th�c bất cứ vị l�nh đạo t�n gi�o n�o t�y th�ch... tất cả đ� khiến sự kể lể về c�c ph�p lệnh đối với t�n gi�o của đảng m� nh� sư Th�ch Thanh Tứ n�u ra trở th�nh kh�i h�i.

Người Việt Nam c� c�u "bộ �o kh�ng l�m n�n thầy tu", nh� sư Th�ch Thanh Tứ v� những sư s�i quốc doanh kh�c đang ra sức tiếp tay cho đảng trong việc ti�u diệt Phật Gi�o, d� c� kho�c bao nhi�u c�i �o n�u s�ng, d� c� được đảng quảng c�o bằng bao nhi�u h�nh ảnh to lớn tr�n c�c cơ quan truyền th�ng của đảng th� cũng kh�ng trở th�nh nh� tu h�nh được. C�i căn cốt quốc doanh, như đ� được đề cập đến ở đầu b�i n�y, v� thế cũng sẽ lộ r� hơn. Ngo�i ra, c�ng được đảng l�n gi�y c�t để n�i năng như trong thời gian mới đ�y, những nh� sư đ� c�ng thể hiện được chức năng c�i m�y n�i của m�nh. Điều đ�ng buồn l�, những c�i m�y đ� lại l� m�y quốc doanh, tức l� mang đặc t�nh k�m phẩm chất.

-- nguyen-Viet-Nam (tosu_cs@yahoo.com), December 14, 2003

Answers

Response to ĐỒNG BÀO TRONG NƯỚC CẦN BIẾT ĐẾN NHỮNG CÁI MÁY NÓI QUỐC-DOANH NÀY

CSVN vẫn siết chặt Internet d� số người sử dụng gia tăng

H� NỘI 12-12 (TH).- Số người sử dụng Internet gia tăng trong năm 2003 tại Việt Nam nhưng sự gia tăng n�y lại cũng l� sự b�o động đến cho chế độ H� Nội v� sự theo d�i, kiểm so�t người sử dụng mạng lưới th�ng tin điện tử trở n�n kh� khăn hơn khi CSVN lo sợ c�c tin tức phơi b�y mặt tr�i của chế độ cũng như c�c h�nh động đ�n �p tự do t�n gi�o, nh�n quyền trong nước bị mọi người biết một c�ch rộng r�i.

Với hơn 400,000 người mở đường d�y sử dụng Internet v� nhờ đ� khoảng 2.5 triệu người c� thể "l�n lưới" thường xuy�n, l�nh vực th�ng tin điện tử tại Việt Nam đ� tăng trưởng gần 30% trong năm 2003.

Hồi th�ng 07, Bộ Bưu Ch�nh Viễn Th�ng CSVN loan b�o kế hoạch để ph�t triển thương mại điện tử. Tuần n�y, Đỗ Trung T�, Bộ Trưởng BCVT CSVN đi Geneva, Thụy Sĩ, để dự hội nghị về th�ng tin điện tử do Li�n Hiệp Quốc tổ chức.

Tuy nhi�n, c�c qu�n c� ph� Internet chỉ ph�t triển nơi c�c đ� thị c�n đại đa số d�n ch�ng sống ở c�c v�ng qu� kh�ng biết đến bao giờ mới nh�n thấy m�n h�nh Internet. Theo c�c con số thống k� do Hiệp Hội Tin Học CSVN đưa ra, chỉ c� khoảng 3.2% người Việt Nam d�ng Internet trong khi tỉ lệ n�y ở Th�i Lan l� 7.7% v� ở M� Lai l� 34%.

"Trong thực tế, chỉ c� khoảng 3.5% đến 5% c�c x� nghiệp quốc doanh l� d�ng Internet. Đ� vậy, c�c sự sử dụng Internet n�y cũng chỉ giới hạn ở E-mail v� "đấu l�o" (Chat). Vũ Ho�ng Li�n, gi�m đốc c�ng ty quốc doanh Vietnam Datacommunications Co. (VDC) cho hay như vậy. "Đại đa số người d�ng Internet ở Việt Nam l� giới thanh thiếu ni�n, c�n c�ng chức c�n bộ cũng như doanh nh�n d�ng rất �t. Đ� l� sự ph� phạm lớn."

Một trong những điều người sử dụng Internet tại Việt Nam rất bực tức l� tốc độ Internet chậm như r�a b� lại hay "giở chứng" trong khi lệ ph� lại rất đắt. Gi� b�n một d�n computer loại thường ở Việt Nam cũng rất đắt so với khả năng tiền bạc của đa số d�n ch�ng. Đồng thời, sự an to�n cho thanh to�n tiền bạc tr�n mạng kh�ng c� g� bảo đảm. Những điều vừa n�i l� những trở ngại ch�nh để c� thể ph�t triển thương mại điện tử ở Việt Nam.

"Sự an to�n của c�c sự thanh to�n tiền bạc qua Internet ngăn chặn sự ph�t triển thương mại điện tử." Nguyễn Long, Tổng Thư K� Hội Tin Học n�i. Ng�n ngữ cũng l� một trở ngại lớn kh�c. Phần đ�ng người Việt Nam kh�ng biết Anh ngữ, một thứ ng�n ngữ phổ th�ng d�ng tr�n Internet.

Tr�n c�ng tất cả, trở ngại lớn nhất để Internet v� kỹ nghệ tin học, điện tử tại Việt Nam c� thể ph�t triển nhanh hơn, đ� l� nhu cầu kiểm so�t thật chặt chẽ mạng lưới th�ng tin điện tử để loại bỏ những nguồn tin m� chế độ H� Nội gọi l� của c�c "tổ chức phản động" ở nước ngo�i, những kẻ "cơ hội ch�nh trị" ở trong nước. C�c tr� thức, đảng vi�n CSVN l�o th�nh d�ng Internet phổ biến tin tức quan điểm v� c�c vấn đề của đất nước ra ngoại quốc v� chế độ H� Nội kiểm so�t ho�n to�n hệ thống b�o đ�i để tuy�n truyền một chiều phục vụ đảng CSVN. C�c gi�o hội t�n gi�o cũng d�ng Internet để truyền tin tức tranh đấu đ�i tự do t�n gi�o ra ngoại quốc.

Ngay cả những tin tức chống tham nhũng, hối mại quyền thế, hệ thống b�o đ�i của Đảng v� nh� nước H� Nội cũng bị răn đe thường xuy�n l� "kh�ng được th�ng tin qu� liều lượng" v� sợ "mất đo�n kết nội bộ" v� "l�m lộ b� mật nh� nước." C�ch đ�y mấy th�ng, H� Nội đ�i c�c c�ng ty, tổ chức (quốc doanh hay đảng đo�n) c� trang nh� (website) Internet phải đưa tr�nh kiểm duyệt trước khi c�c nội dung đ� được đưa l�n lưới. Th�ng 06-2002, Phan Văn Khải ra lệnh cho c�c qu�n c� ph� Internet phải kiểm so�t chặt chẽ hơn nữa để ngăn chặn c�c nh� tranh đấu đ�i tự do t�n gi�o, nh�n quyền ở trong nước sử dụng những nơi n�y để phổ biến hay nhận "c�c tin tức hay b�i viết c� t�nh c�ch phản động". H�nh động n�y được đưa ra sau khi H� Nội bắt L� Ch� Quang, Nguyễn Khắc To�n, BS Phạm Hồng Sơn v� sau n�y bắt những người kh�c như BS Nguyễn Đan Quế, Nguyễn Vũ B�nh v.v..

Nhiều người đ� bị c�o buộc tội "gi�n điệp" để bị c�c bản �n t� nặng nề d� họ chẳng l�m gi�n điệp cho một nước n�o, chẳng b�n t�i liệu "b� mật quốc ph�ng" g� cho ai. L� Ch� Quang, Nguyễn Khắc To�n, Phạm Hồng Sơn, Trần Dũng Tiến, Nguyễn Thị Hoa, Nhuyễn Vũ Việt, Nguyễn Trực Cường đ� d�ng Internet để th�ng tin tranh đấu đ�i nh�n quyền hay tự do t�n gi�o trong nước v� đ� bị �n t�. Một số người kh�c cũng d�ng Internet v� cũng bị vu c�o l� "gi�n điệp" c�n đang nằm t� v� chưa c� �n như Phạm Quế Dương, Trần Khu�, BS Nguyễn Đan Quế, k� giả Nguyễn Vũ B�nh.

Mấy th�ng trước một số tổ chức bảo vệ nh�n quyền quốc tế cho phổ biến một t�i liệu nội bộ của Bộ Ch�nh Trị CSVN cảnh gi�c đ�m đảng vi�n thuộc cấp l� "c�c thế lực phản động quốc tế tiếp tục th�c đẩy kế hoạch "diễn tiến h�a b�nh" nhằm lật đổ chế độ ta."

T�i liệu nội bộ n�y kết tội ng�nh truyền th�ng quốc tế "đặc biệt l� c�c đ�i truyền thanh, truyền h�nh, internet, c�c ph�ng th�ng tin của c�c t�a đại sứ v� nhiều tổ chức th�ng tin khuyến kh�ch chống đối CSVN v� cổ v� bạo động nhằm v� hiệu h�a l� tưởng XHCN cũng như tấn c�ng c�c l�nh đạo của đảng CSVN." Một nh� ngoại giao T�y Phương ở H� Nội nhận định rằng: "Bất cứ c�i g� kh�ng nằm trong nhu cầu phục vụ v� bảo vệ chế độ độc t�i đảng trị ở H� Nội đều bị coi l� sự đe dọa."

-- Con Ho Dam Tac - Nong Duc Manh (Con_Ho_Dam_Tac@hn.vnn.vn), December 14, 2003.